Godišnje istraživanje o maloljetnim i punoljetnim korisnicima socijalne zaštite Referentni metapodaci u Euro SDMX Metadata Strukturi (ESMS) Agencija za statistiku BiH
	1. Kontakt
	2. Podaci o ažuriranju metapodataka
	3. Prezentacija statistike
	4. Jedinica mjere
	5. Referentni period
	6. Institucionalni mandat (ovlaštenje)
	7. Povjerljivost
	8. Politika diseminacije
	9. Učestalost diseminacije podataka
	10. Dostupnost i razumljivost
	11. Upravljanje kvalitetom
	12. Relevantnost
	13. Tačnost i pouzdanost podataka
	14. Pravovremenost i tačnost objave
	15. Usklađenost i uporedivost
	16. Troškovi i opterećenje
	17. Revizija podataka
	18. Statistička obrada
	19. Komentar
	1. Kontakt
	1.1. Nadležna institucija	AGENCIJA ZA STATISTIKU BOSNE I HERCEGOVINE
	1.2. Nadležna organizaciona  jedinica	Sektor za demografijui socijalne statistike - Odsjek za statistiku razvoja društva
	1.3. Kontakt osoba	Ismet Bulić
	1.4. Funkcija kontakt osobe	Stručni savjetnik u odsjeku za statistiku razvoja društva
	1.5. Kontakt poštanska adresa	Zelenih beretki 26, 71 000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina
	1.6. Kontakt e-mail adresa	ismet.bulic@bhas.gov.ba
	1.7. Broj telefona	+387 33 911 991
	1.8. Broj faksa	+387 (33) 220 622
	2. Podaci o ažuriranju metapodataka
	2.1. Datum poslednje potvrde  validnosti metapodataka	01.07.2021
	2.2. Datum poslednje objave metapodataka	01.07.2021
	2.3. Datum poslednjeg ažuriranja metapodataka	01.07.2021
	3. Prezentacija statistike
	3.1. Opis podataka	Objavljuju se podaci o maloljetnim i punoljetnim korisnicima socijalne zaštite prema kategorijama, oblicima i uslugama socijalne zaštite, razvrstani prema polu i starosnim grupama; korisnici ustanova socijalne zaštite za djecu i omladinu bez roditeljskog staranja prema polu, starosnim grupama, roditeljima i pohađanju škole, kao i zaposlenim licima u ovim ustanovama;  korisnici ustanova socijalne zaštite za invalidnu djecu, omladinu i odrasle ometene u psihičkom i fizičkom razvoju prema polu, starosnim grupama, roditeljima, pohađanju škola, kao i zaposlenim licima u ovim ustanovama; korisnici ustanova socijalne zaštite za odrasla invalidna lica prema vrsti invaliditeta, pravnoj osnovi i razlogu korištenja ustanove, razvrstani prema polu i starosnim grupama; korisnici ustanova socijalne zaštite za odrasla lica prema plaćanju boravka i razlogu smještaja, razvrstani prema polu i starosti.
	3.2. Klasifikacije koje se koriste u istraživanju	Nema klasifikacija koje se koriste u istraživanju.
	3.3. Sektor obuhvaćen istraživanjem	Nisu obuhvaćeni drugi sektori ovim setom podataka.
	3.4. Statistički koncepti i definicije	Maloljetni i punoljetni korisnici socijalne zaštite prema kategorijama, oblicima i uslugama socijalne zaštite;korisnici ustanova socijalne zaštite za djecu i omladinu bez roditeljskog staranja;  korisnici ustanova socijalne zaštite za invalidnu djecu, omladinu i odrasle ometene u psihičkom i fizičkom razvoju; korisnici ustanova socijalne zaštite za odrasla invalidna lica prema vrsti invaliditeta, pravnoj osnovi i razlogu korištenja ustanove;korisnici ustanova socijalne zaštite za odrasla lica prema plaćanju boravka i razlogu smještaja;            Korisnikom socijalne zaštite smatra se svako lice koje je u toku izvještajne godine jednom ili više puta koristilo određene oblike i mjere socijalne zaštite i usluge socijalnog rada. Korisnici su razvrstani  u  dvije  osnovne  dobne  grupe maloljetne  i  punoljetne  korisnike. Ustanove  socijalne zaštite su ustanove u kojima se pružaju  usluge, kojima  se  u  cjelini  ili djelimično zadovoljavaju socijalne i druge potrebe korisnika socijalne zaštite. Centri za socijalni rad predstavljaju višefunkcionalne stručne ustanove socijalne zaštite, preko kojih se neposredno ili posredno zadovoljava veliki dio socijalnozaštitinih i drugih primarnihpotreba maloljetnih i punoljetnih lica.                                                                                                       Ustanove za zbrinjavanje korisnika su ustanove koje se bave institucionalnim smještajem i zbrinjavanjem korisnika (domovi za djecu i omladinu, ustanove socijalne zaštite za djecu i omladinu ometenu u razvoju, ustanove socijalne zaštite za odrasla invalidna lica i ustanove socijalne zaštite za odrasla lica). Domovi za djecu i omladinu bez roditeljskog staranja obezbjeđuje zbrinjavanje djece bez roditeljskog staranja i djece čije je razvoj ugrožen porodičnim prilikama, sve do uspostavljanja uslova za povratak djece u vlastitu porodicu ili zbrinjavanja u usvojeničkoj ili drugoj porodici, odnosno do osposobljavanja za samostalni život. U okviru zbrinjavanja djece i omladine obezbjeđuje se stanovanje, ishrana, odijevanje, vaspitanje, pomoć u obrazovanju i osposobljavanju za rad, njega, briga o zdravlju i drugim potrebama djece i omladine.            Ustanove socijalne zaštite za djecu i omladinu koja imaju smetnje u psihičkom i fizičkom razvoju pružaju usluge smještaja, ishrane, njege, zdravstvene zaštite, rehabilitacije, vaspitanja, obrazovanja, kulturno-zabavne aktivnosti i radno-okupacionu terapiju, u skladu sa njihovim sposobnostima, vrstom i stepenom invaliditeta. Ustanove socijalne zaštite za odrasla invalidna lica obezbjeđuju potpuno ili trajno zbrinajvanje koje podrazumjeva stanovanje, ishranu, odijevanje, njegu, zdravstvenu zaštitu, kuturnezabavne aktivnosti, radnu i okupacionu terapiju u skladu sa njihovim preostalim sposobnostima, kao i profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje invalidnih lica. Ustanove socijalne zaštite za odrasla lica su domovi za stara lica koji svojim korisnicima pružajustanovanje, ishranu, njegu, zdravstvenu zaštitu, kuturne-zabavne, rekreativne, okupacione i druge, usluge socijalnog rada i druge usluge zavisno od potreba, sposobnosti i interesovanjakorisnika. Pod oblikom, mjerom ili uslugom podrazumijeva se svaki slučaj provedene zaštite na osnovu zakona i propisa iz ove oblasti od strane centra za socijalni rad ili službe socijalne zaštite. Podaci o oblicima, mjerama i uslugama odnose se na broj provedenih, odnosno korišćenih oblika, mjera i usluga u izvještajnom periodu, a ne na broj lica. Jedno isto lice može se pojaviti više puta kao korisnik tj. onoliko puta koliko je koristilo neki od oblika, mjera i usluga u toku izvještajne godine. Ako lice više puta koristi isti oblik, mjeru ili uslugu biće obuhvaćeno samo jednom. Ako lice koristi više oblika, mjera ili usluga obuhvatiće se kod svakog oblika, odnosno mjere ili usluge.
	3.5. Statistička jedinica	Jedinica izvještavanja su centri za socijalni rad i službe socijalne zaštite u opštinama u kojim nemaju centar za socijalni rad, koji vode službene evidencije o maloljetnim i punoljetnim korisnicima socijalne zaštite, kao i ustanove socijalne zaštite putem kojih se korisnicima obezbeđuje privremeno ili trajno zbrinjavanje, ishrana, zdravstvena zaštita, vaspitanje,obrazovanje itd. Jedinica posmatranja su sva maloljetna i punoljetna lica koji su u toku godine koristila usluge centara za sociajlni rad, službi socijalne zaštite u opštinama,kao i sve ustanove socijalne zaštite.
	3.6. Statistička populacija	Podaci o maloljetnim učiniocima krivičnih djela se prikupljaju na osnovu individualnih statističkih upitnika koje popunjavaju nadležni sudovi i nadležna javna tužilaštva koji te podatke potom dostavljaju Federalnom zavodu za statistiku i Republičkom zavodu za statistiku RS, kao i ekspozituri Agencije u Brčko distriktu. Te podatke na kraju agregira, obrađuje i objavljuje Agencija za statistiku BiH.
	3.7. Referentno geografsko područje	Podaci se odnose na Bosnu i Hercegovinu.
	3.8 Vremenska pokrivenost	Podaci o socijalnoj zaštiti u BiH se prikupljaju od 2000 godine. Trenutno postoji vremenska serija od 14 godina.
	3.9. Bazni period	Nije primjenljivo.
	4. Jedinica mjere	Jedinica izvještavanja su centri za socijalni rad i službe socijalne zaštite u opštinama u kojim nemaju centar za socijalni rad, koji vode službene evidencije o maloljetnim i punoljetnim korisnicima socijalne zaštite, kao i ustanove socijalne zaštite putem kojih se korisnicima obezbeđuje privremeno ili trajno zbrinjavanje, ishrana, zdravstvena zaštita, vaspitanje, obrazovanje itd. Jedinica posmatranja su sva maloljetna i punoljetna lica koji su u toku godine koristila usluge centara za sociajlni rad, službi socijalne zaštite u opštinama,kao i sve ustanove socijalne zaštite.
	5. Referentni period	Referentni period je godina.
	6. Institucionalni mandat (ovlaštenje)
	6.1. Pravni akti i drugi sporazumi	• Zakon o statistici BiH, • Višegodišnji statistički programi i godišnji planovi rada BiH, • Metodologija statistike socijalne zaštite, • Međunarodne preporuke i priručnici (Eurostat,UN).
	6.2. Razmjena (posredovanje) podataka	Federalni zavod za statistiku BiH i Republički zavod za statistiku Republike Srpske i podružnica Brčko distrikta.
	7. Povjerljivost
	7.1. Povjerljivost - politika	Povjerljivost statističkih podataka je uređena zakonom a osoblje koje provodi statističko istraživanje ima po istom pravnom osnovu obavezu zaštite povjerljivosti. Zakon o statistici BiH (Sl. glasnik BIH 26/04 i 42/04 - Poglavlje XI - član 23.-29.) utvrđuje princip poverljivosti kao jedan od glavnih principa. Agencija za statistiku BiH distribuira statistike u skladu sa statističkim načelima Kodeksa prakse evropske statistike a posebno sa načelom statističke povjerljivosti.
	7.2. Povjerljivost – postupanje sa podacima	Dokument "Pravila o zaštiti statističkih podataka u Agenciji za statistiku" navodi postupke za osiguranje povjerljivosti tokom prikupljanja, obrade i diseminacije - uključujući protokole za osiguranje pristupa pojedinim podacima, pravila za definiranje povjerljivih ćelija u izlaznim tablicama i postupke za otkrivanje i sprječavanje naknadnog otkrivanja, kao i pristupa mikropodacima u istraživačke svrhe. Potpisivanjem Memoranduma o razumijevanju sa Agencijom za statistiku Bosne i Hercegovine, korisnici podataka koji imaju pristup pojedinačnim podacima dužni su: tretirati pojedinačne anonimne podatke kao povjerljive u skladu sa pravila, propise i procedure, osigurati odgovarajuću zaštitu pojedinačnih podataka u skladu s pravilima, propisima i procedurama, štititi  prijenos mikropodataka i uništiti medij na kojima se podaci nalaze, kao i prateću dokumentaciju, pet dana nakon objavljivanja rezultati.
	8. Politika diseminacije
	8.1. Kalendar objavljivanja	Krajem decembra svake godine, BHAS objavljuje Kalendar publikovanja sa tačnim datumom i vremenom objavljivanja statistike za narednu godinu.
	8.2. Pristup kalendaru objavljivanja (link)	Kalendar publikovanja dostupan je na:
		https://bhas.gov.ba/Calendar/
	8.3. Pristup korisnika	Podaci se distribuiraju svim korisnicima putem službene web stranice Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine:
		https://bhas.gov.ba
	9. Učestalost diseminacije podataka	Statistika socijalne zaštite - Publikacija socijalne zaštite u BiH se diseminira na godišnjoj osnovi.
	10. Dostupnost i razumljivost
	10.1. Saopćenja	-  Godišnja publikacija „Socijalna zaštita u BiH"
		https://bhas.gov.ba/Calendar/Category/16
	10.2. Publikacije	-  Godišnja publikacija „Socijalna zaštita u BiH"   -  BiH u brojevima – dio „Socijalna zaštita“    - Žene i muškarci u Bosni i Herecegovini - dio "Socijalna zaštita"
		https://bhas.gov.ba/Calendar/Category/37
	10.3. Online baza podataka	Nisu dostupni podaci o statistici socijalne zaštite u BiH na  on-line bazi podataka BHAS-a.
	10.4. Pristup mikro podacima	Nisu dostupni mikropodaci.
	10.5. Drugo	Ne postoje druga sredstva diseminacije.
	10.6. Dokumentacija o metodologiji	Metodologija se nalazi na početku publikacije Socijalne zaštite u BiH
		https://bhas.gov.ba/data/Publikacije/Bilteni/2020/SOC_00_2019_TB_0_BS.pdf
	10.7. Dokumentacija o kvalitetu	Izvještaj o kvalitetu je dostupan na web stranici BHAS-a na:
		https://bhas.gov.ba/Content/Read/92?title=Kvalitet
	11. Upravljanje kvalitetom
	11.1. Osiguranje kvaliteta	Agencija za statistiku BiH opredijeljena je za osiguranje kvaliteta u izradi službene statistike na osnovu člana 19. stav 1. tačka „Zakon o statistici BiH, Službene novine BiH 26/04; 42/04 ”.  Politika upravljanja kvalitetom kao element sistema upravljanja kvalitetom općenito se odnosi na sljedeće komponente: kvalitet poslovnog procesa kao i druge elemente sistema za upravljanje kvalitetom, poput planiranja i kontrole. Kako bi osigurala kvalitet procesa i proizvoda, Agencija za statistiku implementira model upravljanja kvalitetom (TQM) izrađen pomoću CAF alata. Zajednički okvir za samoprocjenu (CAF) je opšti alat za upravljanje kvalitetom koji se preporučuje institucijama iz  javnog sektora, inspirisan modelom izvrsnosti Evropske fondacije za upravljanje kvalitetom (EFQM). Proces samoocjenjivanja identificira i prati sve organizacijske rezultate, daje povratne informacije o organizacijskim kapacitetima i rezultatima procesa politike i planiranja. Alat za bodovanje za samoocjenjivanje ima 9 ključnih pokazatelja i 28 kriterija na osnovu kojih je moguće mjeriti postignuti nivo upravljanja i utvrditi koje su kritične tačke za poboljšanja u budućnosti. Ovaj pristup posmatra organizaciju iz različitih uglova istovremeno tj. ima holistički pristup analizi učinka organizacije. BHAS koristi „Smjernice CAF-a za implementaciju“ i plan implementacije u 10 koraka stoga razvijen kako bi pomogao organizacijama da ga koriste na najefektivniji  i najefikasniji način. Proces samoocjenjivanja identifikuje i prati sve važne organizacione rezultate i daje povratne informacije o organizacionim kapacitetima i rezultatima procesa politike i planiranja. Ovaj model praćenja kvalitete zahtijeva izradu standardiziranog upitnika koji uključuje sve principe u modelu. Kako bi se osigurao kvalitet statistike, Agencija je izradila dokument Politika i program upravljanja kvalitetom koji je dostupan na web stranici:
		https://bhas.gov.ba/data/Dokumenti/Kvalitet/QM_Politika_i_Program_BHAS.pdf
	11.2. Procjena kvaliteta	Kvalitet proizvoda službene statistike (glavni pokazatelji/statistike) redovno se ocjenjuje u izvještajima o kvaliteti putem izračunavanja pokazatelja kvaliteta. S druge strane, procesi uključeni u statističku proizvodnju procjenjuju se posebnim pokazateljima kvalitete procesa u izvještajima o kvaliteti i dodatno kroz GSBPM dokumentaciju.
	12. Relevantnost
	12.1. Korisničke potrebe	Ključni korisnici podataka iz statističkog istraživanja su:                   - Javni sektor (Vijeće ministara i Vlade entiteta i BD; ministarstva za rad i socijalnu politiku; - Direkcija za ekonomsko planiranje; Direkcija za evropske integracije;                                                                                                        - Agencija za ravnopravnost polova i entitetski Gender centri) - privredni subjekti - nauka, istraživanje i obrazovanje (fakulteti i istraživački centri) - opšta javnost - mediji (RTV kuće i printani mediji) - strani korisnici (UNICEF i druge UN agencije; ambasade stranih država; strani mediji)
	12.2. Zadovoljstvo korisnika	Jedan od ključnih elemenata u osiguravanju kvalitete statističkih podataka je praćenje zadovoljstva korisnika. Za ovo istraživanje ne postoji posebna anketa o zadovoljstvu korisnika.  Rezultati Ankete o zadovoljstvu korisnika dostupni su na web stranici:
		https://bhas.gov.ba/
	12.3. Kompletnost podataka	Stopa kompletnosti podataka iznosi 100 %. Za ovu statistiku se izračunavaju svi ključni pokazatelji, koji se zahtijevaju prema međunarodnim standardima.
	13. Tačnost i pouzdanost podataka
	13.1. Opća tačnost procjene	Istraživanje socijalne zaštite je usklađeno sa zakonima koji definišu oblast socijalne zaštite na nivou entiteta i brčko distrikta BiH. Podaci o socijalnoj zaštiti zadovoljavaju sadašnje potrebe korisnika.
	13.2. Greška uzorkovanja	Statističko istraživanje socijalne zaštite se provodi na punom obuhvatu. Nema uzorkovanja.
	13.3. Neuzoračka greška	Greške obuhvata su moguće ukoliko Biznis registri statisitčkih zavoda za statisitku nisu ažurirani ili ukoliko neki od poslovnih subjekata obavlja neku od djelatnosti socijalne zaštite, a registrovan je pod drugom djelatnošću. Zbog toga se statističari zaduženi za oblast socijalne zaštite dodatno angažuju na pronalaženju takvih poslovnih subjekata iz drugih administrativnih izvora.
	14. Pravovremenost i tačnost objave
	14.1. Pravovremenost	Pravovremenost prve objave rezultata istraživanja određena je kao razlika između datuma prve objave i kraja referentnog perioda.
	14.2. Tačnost	Stopa tačnosti objave podataka iznosi 100 %.
	15. Usklađenost i uporedivost
	15.1. Uporedivost - geografska	Podatke o socijalnoj zaštiti u BiH moguće je uporediti sa podacima članica evropskog statisitčkog sistema.
	15.2. Vremenska uporedivost	Podaci o socijalnoj zaštiti u BiH objavljuju se od 2000. godine u godišnjoj dinamici.
	15.3. Usklađenost – cross domain	Ne provodi se ni jedno referentno istraživanje da bi smo uporedili podatke.
	15.4. Usklađenost – interna	Ne sprovodi se nijedno slično istraživanje da bismo uporedili podatke.
	16. Troškovi i opterećenje	Godišnji operativni troškovi za provođenje istraživanja ogledaju se u materijalnim troškovima i broju sati koje rade zaposlenici Agencije za statistiku BiH i podružnica Agencije Brčko distrikta.
	17. Revizija podataka
	17.1. Revizija podataka - politika	Agencija za statistiku BiH trenutno nema službeni dokument koji se odnosi na politiku revizije.
	17.2. Revizija podataka – praksa	Revizija nije planirana niti izvršena.
	18. Statistička obrada
	18.1. Izvor podataka	Statističko istraživanje o socijalnoj zaštiti u BiH provodi se na punom obuhvatu izvještajnih jedinica socijalne zaštite. Istraživanjem je obuhvaćeno 119 centara za socijalni rad, 9 službi socijalne zaštite u opštinama koje nemaju centar za socijalni rad i 79 ustanova socijalne zaštite za zbrinjavanje korisnika (domovi za djecu i omladinu, ustanove socijalne zaštite za djecu i omladinu ometenu u razvoju, ustanove socijalne zaštite za odrasla invalidna lica i ustanove socijalne zaštite za odrasla lica).
	18.2. Učestalost prikupljanja podataka	Podaci o korisnicima i oblicima socijalne zaštite, kao i ustanovama socijalne zaštite su rezultat agregiranja podataka uporedivih godišnjih statisitčkih istraživanja, koja provode entiteski zavodi za statistiku i ekspozitura Agencije za statistiku u Brčko distriktu BiH. Podaci se prikupljaju neposredno od centara za socijalni rad, službi socijalne zaštite u opštinama i ustanova socijalne zaštite, putem upitnika koje su pripremile i dostavile statisitiče institucije, svaka za svoj nivo.
	18.3. Prikupljanje podataka	Podaci o korisnicima i oblicima socijalne zaštite, kao i ustanovama socijalne zaštite su rezultat agregiranja podataka uporedivih godišnjih statisitčkih istraživanja, koja provode entiteski zavodi za statistiku i ekspozitura Agencije za statistiku u Brčko distriktu BiH. Podaci se prikupljaju neposredno od centara za socijalni rad, službi socijalne zaštite u opštinama i ustanova socijalne zaštite, putem upitnika koje su pripremile i dostavile statisitiče institucije, svaka za svoj nivo.
	18.4. Validacija podataka	Agencija za statistiku BiH i entitetski zavodi za statistiku kao i podružnica Brčko distrikta vrše kontrole validnosti i vjerodostojnosti podataka. Kontrola vjerodostojnosti podataka podrazumijeva provjere tačnosti podataka i procjene svih mogućih grešaka koje su vezane s podacima.
	18.5. Kompilacija podataka	Ne obavljaju se postupci na podacima koji služe za izvođenje novih informacija u skladu sa datim setom pravila.
	18.6. Prilagođavanje	Ne koriste se statistički postupci za podešavanje serije (metode desezoniranja). Podaci socijalne zaštite se ne desezoniraju.
	19. Komentar	-